«Журтташтар» рубрикасын даярдоо менен чет жерде эмгектенген кыргыз жаштарын көрүп көп суктанам. Ар кимиси өз өзгөчөлүгү менен таӊ калтырат. Бүгүнкү менин каарманым өзүнүн өжөрлүгү менен таӊ калтырганын айткым келет. Анда өжөрлүк ийгиликке жетүүдө ачкыч болуп берген, Америкада ийгиликтүү иштеп жаткан кыргыз жигитин тааныштырабыз.

«Америкалыкты көрүп калсам токтотуп алып сүйлөшөм деп аны жадатып жиберчүмүн»

-Дастан, айтсаӊыз, АКШга сизди кандай тагдыр жетеледи, кепти ошондон баштасаӊыз.

-Мен кичинекей кезимден Америкага барам деп кыялданып жүргөндүктөн, ар дайым ар түрдүү мүмкүнчүлүктөрдү издеп жүрчүмүн. Ал үчүн өзүмдү дагы даярдап, жогорку окуу жайында окуп жүргөндө кошумча атайын англис тили боюнча окуу курстарына барып, тил үйрөндүм. Студенттик күндөрүмдө Америкага келиш үчүн ар кандай конкурстарга да катышчумун. Бирок, негедир ийгилик жылмайбай, өтө албадым. Көчөдөн америкалык кишини көрүп калсам токтотуп алып сүйлөшөм деп аны жадатып жиберчүмүн. Айтор, АКШга келем деп ошентип көп аракет кылдым. Анан окууну бүтүп, иштеп жүргөн кезде  мүмкүнчүлүк жаралып калды, ошону колдонуп 2010-жылы окууга келе бердим.

-Бул жакта эмне жумуш кылчусуз, кесибиӊиз кандай эле?

-Кесибим – финансы-кредит адистиги. Ош мамлекеттик университетинин Бизнес жана менеджмент  факультетин бүтүргөм. Жогорку окуу жайды аяктагандан кийин  Өзгөн шаарында ар түрдүү банктарда иштеп жүрдүм. Алгач АУБ та иштедим, кийин АКБ «Кыргызстанда», анан бир жылга жакын биринчи микрофинансылык компанияда кредиттик эксперт болуп иштедим.

«Кыргызстанды интернеттен көрүп, «ушундай кооз өлкө барбы» деп таӊ калышат»

 -Америкалыктарды таӊ калтыра албайсыӊ дешет го, сизди Америка эмнеси менен таӊ калтырды?

-Америкалыктарды таӊ калтыра албайсыӊ дегенге жеке мен кошула албайм. Себеби, америкалыктардын көпчүлүгү кызыгып «кайсы жактан болосуӊ» деп көп сурашат. Кыргызстан десем Курдистан, Казакстан деп адаштыра беришет. Анан көчмөндөр оюну (nomadgames) деп Google дан жазып издегиле деп койсом, издеп, окуп, көрүп биздин оюндарды, каада-салттарды көрүп алышып аябай таӊ калышат. Ушундай кооз өлкө барбы, такыр укпапмын дешет. Америка мени тазалыгы, мыйзамды сыйлагандыгы, адамга болгон мамилеси, элинин активдүүлүгү жана башка көптөгөн жакшы жактары менен таӊ калтырды.

«Түрмөдө отуруп чыккан адамдардын кайра коомго аралашып кетүүсүнө жардам беребиз»

-Жаӊыдан барганда туш болгон кызыктуу окуялар көп болсо керек…

-АКШга жаӊы келген кезде көп эле кызыктуу окуялар болгон. Башында акча аз болгондуктан, 10 доллар төлөп каалашынча тамак жей бере турган ресторандарга барып тамактанып жүргөм. Азыр ойлосом аябай көп барчу окшойм (күлүп).

-Учурда эмне менен алектенесиз?

 -Азыр Нон профит же болбосо биздин тилде бейөкмөт уюм сыяктуу ишканада эмгектенем. Башында эсепчи болуп киргем, анан бир аз убакыт өтүп, каржы менеджери болдум. Түрмөдө отуруп чыккан адамдардын кайра коомго аралашып кетүүсүнө жардам беребиз. Ар кандай кесиптерге үйрөтүп, ишке кирүүсүнө шарт түзгөн мекеме десем туура болот.

-Билишимче үй-бүлөӊүз менен ал жакта турасыз, балдарыӊыз бала бакчага барабы же кичинекейби? Негизи эле Америка балдар, бөбөктөр үчүн кандай кадамдарды жасашат?

-Yй-бүлөм менен Чикагодо турабыз. Келинчегим Нуржан англис тилинен окуу курстарына барат. Уулум Азамат 10 жашта, учурда 5-класста окуйт. Кызым Раяна 3 жашта, бала бакчага барат. Негизинен бул жакта балдарга аябай жакшы көӊүл бурулат. Аялдар кош бойлуу болгондон баштап, наристе төрөлүп - чоӊойгонго чейин өздөрүнүн тартиби боюнча текшерип көзөмөлдөп турушат. Анан дагы балдарга мектепте ата-энеӊер же кимдир бирөөлөр коркутуп же урса, 911ге (милиция) чалгыла деп көп үйрөтүшөт. Ошондуктан биздегидей уруп тарбиялаганга болбойт.

«Өзүбүздү Кыргызстанда жүргөндөй эле сезебиз»

-Американын кайсы штатында иштеп жашайсыз, ал шаардын өзгөчөлүгү, жашоо шарты, калкы тууралуу айта кетсеӊиз.

-Учурда Американын Иллинойс штатынын Чикаго шаарында турабыз. Шаар өзгөчө кооздугу, тазалыгы, архитектурасы менен башка көп шаарлардан айырмаланып турат. Шаарда 3 миллионго жакын калк жашайт. Анан күн сайын ишке чет жактагы кошуна шаарлардан келген адамдарды кошкондо 4,5-5 миллионго жакындап кетет. Чикагодо жашоо-шарты жакшы, айрыкча башка шаарлардан айырмаланып, 5-6 кыргыз кафелери бар. 3 миӊден ашык кыргыз жашайт, өзүбүздү Кыргызстанда жүргөндөй эле сезебиз.

-Сиз сыяктуу АКШда окуйт элем, иштейт элем деген жаштарга кандай кеӊеш бере алат элеӊиз?

-Америкага келип иштейм, окуйм дегендерге, эгер чындап келгиси келгендер болсо жеӊди түрүнүп алып жакшылап аракет кылыш керек, калп эле аракет кылымыш болбой. Мага дагы көп жазышат, жолдорун сурашып, анан айтып берсем ошол боюнча жок болушат. Кичине аракет кылып көрүп, ар кандай шылтоо кылып токтотуп салышат. Кээ бирин элчиликте интервьюда төлөнүүчү 200 доллар чочутса, кээ бирин англис тилин окуп, тест тапшырып окууга тапшырганы чочутат. Көпчүлүгү бат эле виза чыга турган жолдорун издешет, андай жолдору жокко эсе. Эгер чындап келгиси келсе ар кимден сурап, интернеттен изденип, окууга даярданып, университеттер менен байланышып, жакшылап даярданышы керек.

Элира Чынтемир кызы