Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2019-жылдын 2-майында чыгарылган “Балдарга жана жаштарга ыӊгайлуу шаар” сынагы боюнча №206 токтомун ишке ашыруу максатында “Жалындуу жаштык” аттуу үч айлык иш чара старт алган. Аталган долбоордун алкагында май айынан бери жаштар үчүн бир топ масштабдуу иш чаралар уюштурулуп, келечек муундарга стимул берилүүдө. Ош шаардык жаштар иштери боюнча комитети жаштар менен иштөөнү күчөтүүнү колго алган.

Yч айдын ар жумасы уюштурулат

Иш чара Ош шаарынын мэриясынын колдоосу менен Ош шаардык жаштар иштери боюнча комитети, маданият башкармалыгы, дене тарбия жана спорт комитети, жогорку жана атайын орто окуу жайлары менен биргеликте ишке ашырылууда. Ар жума болуп өтүп, үч ай бою болот. “Дени сак жаштар - өлкө  келечеги”, “ Жаштардын маданий кечеси” , ”Интеллектуалдуу муун”, “Жаштар таза коом, таза шаар үчүн” деген төрт багытта уюштурулууда.

Буга чейин иш чара Ош технологиялык университети, Кыргыз-Өзбек университети, Ош гуманитардык-педагогикалык институтунда болуп өттү.

1. “Дени сак жаштар - өлкө  келечеги” бөлүгүндө спорттун теннис, футбол, волейбол түрү боюнча оюндар уюштурулуп, жаштардан түзүлгөн командалар активдүү катышып,  жеӊүүчүлөр аныкталууда.

2. “Жаштардын маданий кечеси” бөлүгүндө жогорку окуу жайлар тарабынан концерттик программалар даярдалып жаштарга тартууланып, бий кечеси уюштурулууда.

3. “Интеллектуалдуу муун” бөлүгүндө жаштар Т.Сатылганов эс алуу багында китептерди окуп, тренинг  жана ар кандай интеллектуалдык иш-чаралар өткөрүлүп, активдүү катышууда.

4. “Жаштар таза коом, таза шаар” үчүн бөлүгүндө жаштар Ак-Бууранын жээгин, Курманжан датка кичи шаарчасын тазалап чыгышты.

Ош шаары балдарга жана жаштарга ыӊгайлуу шаар

“Балдарга жана жаштарга ыӊгайлуу шаар” сынагынын алкагында Ош шаарындагы жогорку жана атайын орто окуу жайларынын студент жаштары менен жолугушуу болуп өтүүдө.

Жолугушуунун жүрүшүндө шаардык жаштар иштери боюнча комитетинин төрагасы И.Берхмаматов жаштар комитетинин аткарып жаткан иштери жана алдыда аткарылатурган иштер боюнча маалымат берип, жаштарды өлкөбүздү, шаарыбызды сүйүүгө, тазалыкка, окууга үндөп, коомдук уюштуруу иш-чараларына активдүү катышууга чакырып кеттүүдө. Жаштар тарабынан бир топ суроолор, сунуштар айтылып, жолугушуулар жемиштүү болууда.

Эске сала кетсек, "Жалындуу жаштык" иш чарасы "Балдарга жана жаштарга ыӊгайлуу шаар" сынагынын алкагында уюштурула баштаган. Ош гуманитардык-педагогикалык институту жана Россия мамлекеттик социалдык университетинин Ош филиалынын студент жаштары менен жолугушуу болуп өттү.

Жолугушуунун негизги максаты жаштарды ар тараптан колдоо, алдыга сүрөө жана ар дайым жаштар үчүн жаралган мүмкүнчүлүктөрдү пайдалануу менен коомго өз таасирин тийгизүү болуп саналат.

Аталган жолугушууда Иззат Берхмаматов өзүнүн жылдык планы менен тааныштырып, түзүлгөн пландар жаштардын катышуусу жана алардын салымы менен ишке ашаарын баса белгиледи. Ошондой эле учурда Ош шаарында жаштар үчүн кандай шарттар түзүлгөн, кандай багытта иштер болуп жатат жана кандай мүмкүнчүлүктөргө ээ экендиги тууралуу кенен баяндады.

Мектеп президенттери менен жолугушуу

Ош шаардык жаштар иштери боюнча комитетинин төрагасы Иззат Берхмаматов шаардагы мектеп президенттери менен жолугушту.

Жолугушуу учурунда И.Берхмаматов шаар бийлиги тарабынан жаштар үчүн түзүлүп жаткан шарттар боюнча маалымат берип, жаштарды шаарыбызды таза кармоого, мыкты окууга, коомдук уюштуруу иштерине активдүү катышууга чакырды.

Ошондой эле мектеп президенттери тарабынан бир топ сунуштар айтылып, шаардык жаштар комитети тарабынан колдоого алынып, ишке ашырылуусу белгиленди.

«Жаш улан-кыздарды чечим кабыл алуу процесстерине тартуу: көйгөйлөр жана мүмкүнчүлүктөр»

Ушул жылдын сентябрь айынан «Изилдөө жана өнүгүү» коомдук фонду тарабынан «Коомдогу гендердик ролдорду кайра ойлонуп чыгуу: гендердик нормаларга чакырык» аттуу маалыматтык компания ишке ашырылып жатат.

Бул демилгенин негизги максаты элдин арасында калыптанып калган эркектердин жана аялдардын теӊ укуктуулук боюнча ой-пикирлерди өзгөртүүгө көмөктөшүү болуп, Ош шаарынын коомдук иштерине жарандардын теӊ катышуу идеяларын көтөрмөкчү.

Маалыматтык компаниянын алкагында 14-сентябрь күнү жергиликтүү ТВда «Жаш улан-кыздарды чечим кабыл алуу процесстерине тартуу: көйгөйлөр жана мүмкүнчүлүктөр» аттуу ток-шоу тартылып, эфирге чыгарылды. Ток-шоуга эксперт катары эксперт-юрист С.Усенов, Ош шаарынын жаштар комитетинин төрагасы И.Берхмаматов, жарандык активист А.Аскарбекова жана «Агат» корпорациясынын башчысы С.Ноорузбаев чакырылды. Ток-шоу коноктору мамлекет жана коом тарабынан ар бир жаран үчүн өнүгүүгө жана коомдук процесстерде теӊ укуктуу катышууга тиешелүү шарттар түзүлгөндүгүн айтып өтүштү. Ошону менен бирге катышуучулардын көпчүлүгү жаш улан-кыздарга атайын көӊүл бурууга чакырып, бир гана билим алуу менен эмес, кошумча түрдүү коомдук иш-чара жана чечим кабыл алуу процесстерине тартуу аркылуу алардын потенциалын жогорулатса болот экенин белгилешти. Жаштар дагы өз тарабынан аталган иштерде, шаардык деӊгээлде активдүүлүгүн көрсөтүүсү чоӊ мааниге ээ экендигин айтылды. Демилгенин кийинки кадамы «Эркек жана аялга карата коомдогу стереотиптер: мыйзамдык жана коомдук көз караш» аттуу ток-шоусун өткөрүү. Жалпысынан, маалыматтык кампания

Акысыз тил үйрөтүү курсу

Ош шаарынын мэри Т.Сарыбашовдун тапшырмасы менен Ош шаардык жаштар иштери боюнча комитети тарабынан демилгеленип уюштурулуп жаткан

"Акысыз тил курстары" орус жана англис тилдери боюнча атайын улантууучу, базалык билими бар катышуучуларга иштелип чыккан, лексика, грамматика, окуу, жазуу багытында окутулат.

Катышуучуларды тандоо тартиби:

1. Ош шаарында жашаган аз камсыз болгон үй-бүлөлөр, мүмкүнчүлүгү чектелүү 14жаштан 28 жашка чейинки жаран болуусу зарыл;

2. Катышуучулар 2019-жылдын 10- октябрына чейин катталууга тийиш;

3. Керектүү документтер:

- Паспорттун көчүрмөсү;

- 4х6 өлчөмүнлөгү 2 сүрөт;

- резюме ;

Акысыз тил курстарынын максаттары жана милдеттери - активдүү жаштарга тил үйрөтүүнү жолго коюу, аларга акысыз тил курстарын уюштуруу болуп саналат.Заман талабына ылайык аларды башка тилдерди өздөштүрүп, тил үйрөнүүчүлүк жөндөмдүүлүгүн арттыруу менен биргеликте төмөнкүлөрдү көздөйт.

1. Жөндөмү бар тил үйрөнүүгө кызыккан жаштарга шык берип, башка тилдерди академиялык деӊгээлде сүйлөп калуусуна шарт түзүүнү;

2. Аларды бөтөн тилдерди өздөштүрүүгө болгон позициясын калыптандырууну;

3. Жаштардын сабаттуулугун жогорулатууну;

4. Билим алууга болгон кызыгуусун арттырууну көздөйт.

- Мен бизнесимди алгач баштаганда балдарым менен үйдө отурчумун. Жумушка чыгууга шартым жок эле. Аракет, эмгек кылып отуруп аялдар кийимдерин саткан дүкөн ачтым. Мен негизи кесибим боюнча медицина кызматкеримин. Алгач түрк компаниясында иштечүмүн. Ал жерде саркеч кийинүүнү талап кылышчу. Бирок оюбуздагыдай кийимди Оштон таба алчу эмеспиз. Бир жолу Түркиянын Стамбул шаарын көрүп келүү үчүн барып калдым. Өзүмө жаккан кийимдерди алып келип чогуу иштеген кыздарга көрсөттүм. Баарын  сатып алып коюшту. Мезгил алмашканда ошол учурга ылайыктуу кийим алып келчи деген сунуштар түштү. Кийинки сапарымда дагы алып келдим. Ал жумушта иш аябай көп,бош убактыбыз болбойт эле. Ага карабай аракет кылып «Айым» деген дүкөн ачтым. Эки жумушту бир алып кетейин деп бир топ аракет кылдым, акырында бирөөсүн тандоого туура келди. Ал кезде 25 жашта элем, бизнес жолун тандап, айымдарды кийиндире баштаганда.

Жашоонун өйдө-ылдыйында апам түрткү болуп, колдоо көрсөтүп келди. Ишим болбой калса «Азыр болбосо дагы аракет кыл кийинки ирет болот. Жеӊилип калба, сынба» деп сүйөп, таяп турду. Буга чейин эмнелерге жетишкен болсом анын аркасында апам жана жолдошум турат. Быйыл дүкөндүн ачылганына 10 жыл болот. Буюрса, жакында Бишкекке филиал ачалы деп турабыз.

«Шаарга күйгөн жетекчилердин башы бирикти»

- Шаарга дүкөн ачып, тиричилик кылып жаткандан кийин мыйзамды сыйлап, салыкты убагынан эрте төлөөгө аракет кылабыз. Буга чейин мыкты ишкер катары сыйлоого ар тараптан сунуштар түшкөн. Баары эле «взнос» сураганда мен «эмгекке карап бааланса барам, мыктылыкты сатып албайм» деп баш тартып келгем. Бул ирет Ош шаардык Кеӊешинен телефон чалышып, эч кандай каражат сурабастан «сыйлыгыбыз бар эле келип кетиӊиз» дешсе аябай кубандым. Азыр шаар үчүн таза иштеген, шаардын өнүгүүсү үчүн ишкерлерге мыкты колдоо көрсөткөн, шаар үчүн күйгөн жетекчилердин башы биригип иштеп жатышат. Сыйлык үчүн ыраазычылык билдирип кетем.

 Уулбү Каныбекова

Алдаяров Абдиманап Мирзаевич калаадагы кайрымдуулук иштерине активдүү катышкан соопчул, эмгекчил меценат. Шаардын өнүгүшүнө салымын кошкон жоопкерчиликтүү ишкер жана шаардын ардактуу атуулу. Шаарда кандай иш чара болбосун активдүү катышып, балдар күнү, карылар күнүн калтырбай колунан келген жардамын берип келет. Көрөгөчтүгүн, аракетчилдигин, менценанттыгын жана шаарыбыздын өнүгүшүнө кошкон салымы туурасында баяндайбыз.

«АлБОНур» деген аталыш уулдарымдын атынан куралган»

Жамандыкты ойлобой, жасаган иштериӊ так болсо көӊүлүӊ да ток болуп кайгы, тынчсыздануу менен эмес, жадыраган маанай менен жүрөсүӊ. Абдиманап Алдаяров ар бир ишине так болгондуктан айрым ишкерлерге окшоп «нервный», каардуу мүнөзгө  ээ болгон эмес. «Банкрот» болом деп ойлобойм. Бир ирет жаӊылышкам, бирок түздөп кеткенбиз» дейт. Жакшы адамды ар дайым жакшы ойлор, жакшылык иштер, жакшы адамдар жана ийгиликтер коштоп жүрөт.

- Бизнесте калп айтуу болбойт. Мен эч качан калп айтпайм, бирөөнү алдабайм. Жашоону чиелештирип, татаалдаштырган бул – жалкоолук менен калпычылык. Булардан арылсаӊ ийгиликке бат жетесиӊ. 1996-жылы «Ошко иш баштаганы жатабыз» деп түрктөр келип, убактылуу жашоого батир издеп жатышыптыр. Ал кезде ар иштин башын баштап жаткан жаныбыз батир алып, аны оӊдоп- түзөп кайра сатып да иштеп жүргөн элек. Орусияга барып, европалык стилде жасалган үйлөрдү көрүп биз да бир батирибизди европа стилинде оӊдоп, жасалгалап койдук. Ишкер түрктөргө биздин ошол батир жагып калып, жашап калышты. Түптөп жаткан филиалыбызга эсепчи керек деп жубайымды жумушка алышкан. Ал кезде мен ПМКнын жетекчиси болуп 700 сом айлык алсам, келинчегим алардын фирмасына киргенде менин айлыгымдан эки эсе көп акча сунушташкан. Азыркыдай таксилер жок болгондуктан келинчегим «түрк ишкерлерди эки жакка ташып турбайсызбы, күнүнө 50 доллардан төлөп берет экен» деп калды. Макул деп кызматтык Волга унаам менен ташып жүрдүм. Бирок мен алардын эсепчи кызматкеринин жолдошу экенимди билишпейт. Алар «Коко-Кола» компаниясынын президенти менен дагы бир кызматкери экен. Мен жактырып калып «Кайда иштейсиӊ, канча маяна аласыӊ?» деп сурап калды. Уялганымдан 1500 сом алам дедим. «Анда биздин компанияда иште, 3000 сомдон төлөп беребиз» деди. Алардын шарты боюнча бир үй-бүлөдөн эки киши иштөөгө болбойт болчу. Анан «силердин эсепчиӊердин жолдошу болом» дедим. «Силер үчүн ушул системаны бузайын, экөөӊөр болсоӊор да иштеп бергиле» деди. Ошентип Кокололанын филиалын курдук. Жалпы түштүк аймагына «коко-кола» менен «фанта» суусундуктары биздин филиалдан таркатылчу. Филиал чакан ишкана болгондуктан акчанын баары Бишкекке кетчү. Yй-бүлөбүз менен ойлонуп «өзүбүз фирма ачалы, финансы жагы өзүбүздөн чечилип, шаарга да салык төлөйбүз» деп 1999-жылы Ал-Алдаяров деген фамилянын башкы эки тамгасы. Б-Болот, О-Өмүрбек, Нур-Нурбек, Нурсултан аттуу уулдарымдын аттарынын үзүндүлөрүнөн курап «АлБОНур» деген аталышта фирма ачтык. Алгач түштүк аймагын тейлеп жаткан учурда шаарга жылына 20 миллион сомго жакын салык төлөчүбүз. «Коко-кола» фирмасы кеӊейип ар бир аймакка фирмасын ачкандан бери биз Ош шаарын гана тейлеп шаарга жылына 10 миллион сомдой салык төгөбүз. Бизден суусундук алабыз деп келишим түзгөнү келген ар бир адамдан патентин талап кылам. Патенти жок болсо жаӊы ачтырам, алар да шаарга салык төгө башташат. Ош шаарынын бюджетине салык төгүүдөн качпайм.

«Кесибим боюнча инженер-куруучумун»

- Ататегим Кара-Кулжанын 1-Май айылынан болот. Ата-энемдин жумушуна байланыштуу Ильичовский деп аталган Өзбекстанга караштуу айылда төрөлгөм. Союз мезгилинде Кара-Суу деп аталчу. Атам ал жакта фермада иштеген экен. Мен 1-класска барганда Өзгөнгө көчүп кеттик. Балалык кезим Өзгөн районунун Чымбай айылында өттү. Мектепти бүтүп 1974-жылдан 76-жылга чейин Новочеркасский деген шаарда аскердик кызмат өтөдүм. Анын алты айын Монголияда өткөрдүк. Армиядан келген соӊ бир жыл жогорку окуу жайга тапшыруу үчүн даярдоо курсунда окудум. 1977-жылы Фрунзедеги политехникалык институттун курулуш факультетине кабыл алындым. 82-жылы жогорку окуу жайды аяктап, инженер куруучу деген кесипке ээ болдум.

- Курулушчу катары шаардагы курулуштарга кандай баа бересиз?

- Каерде курулуш тынбай жүрүп жатса ал жердин экономикасы өсүп жатыптыр деген баа берилет. Ош шаары да ошол жакшы пикирдин ээси болуп келүүдө. Шаардын ирети, көркү, курулуштардын, болгондо да мыйзамдуу курулуштардын жүрүшү боюнча калаа башчысы жакшы иштеп жатат. Бирок мени жеке ишкерлер салып жаткан көп кабаттуу үйлөрдүн курулушу тездик менен бүтүп жатканы көп ойлондурат. Себеби мурда биз 4 кабаттуу үйдү 1 жылдан ашык убакытта араӊ бүтчүбүз. Ар бир материал лабораторияга тапшырылып, ар бир ишибиздин үстүнөн эки-үч топтогу комиссия келип текшерип турчу. Андан сырткары капсула салынгандан кийин бир канча күн кургашын күтүп, анан үстүнө бир канча катар кирпич коюлуп, ал кургагыча дагы бир топ убакыт күтө туруп көп убакытта куруп бүтүрчүбүз. А азыр андай болбой жатат.

 «Жашоодогу эӊ чоӊ ийгилигим өмүрлүк жубайым»

Кыргыздар бардык нерсени бат кабыл алып, өздөштүрүп кеткен калкпыз. Жоктон баштап, азыр чоӊ фирма, анын офистик имаратын куруп, суусундуктарды сактоочу чоӊ кампа, суусундук ташуучу атайын фирмалык авто унааларды алып, куруп чоӊ ийгиликтерге жетишишти. Бул ишти Абдиманап Мирзаевич жубайы жана уулдары менен биргеликте ынтымакта өнүктүрүп келе жатышат. Албетте, эр жигитти ийгиликке түрткөн анын жубайы болот. Жумушка ээрчишип келип, үйгө ээрчишип кеткен бул ынтымактуу жубайларды достору «эгиз козулар» деп атап коюшат. Турмуш кургандан бери жолдошу менен бирге ишкердикти өнүктүрүп, ага катар 5 уулду төрөп, тарбиялап, сырттагы жумушту да, үйдөгү тиричиликти да жүргүзүүгө чоӊ салым кошуп келе жаткан каарманымдын жубайы Жаннат Гаипова жөнүндө айтпай кетүүгө болбойт.

- 1980-жылы жездем Кара-Суу районуна инструктор болуп келип калды. Ал жерде жубайымдын тайкеси заворготдел экен. Жубайым жездеме жагып калып, кесиптешине «жээниӊди менин кайним менен тааныштырсак окшойт» дептир. Ал кезде учактар Ош-Фрунзеге күнүнө 12-13 рейс каттачу. Жездем келип кал деп чакырды. Бир үйгө апарып, «бир кыз келип чай коет, ошону карап көр» деди. Отурам, кичинекей кыздар эле жүрөт, башка эч ким келбейт. Ошентип Фрунзеге кайра учуп кеттим. Эртеси жездем чалып «эмне болду, жактыбы» дейт. «Эч кандай кыз келген жок, кичинекей эки кыз эле жүрдү» десем. Ошол эки кыздын узунураагы болчу дейт. Көрсө үй кийимчен жүрсө мага жаш кыздай көрүнүптүр. Келинчегим болсо тагасына мени керкейген неме экен дептир. Жездем «эртеӊ учуп кел» деди. Келсем дасторкон жасап алып отурушуптур. Ошондо таанышып, сүйлөшүп калып, 1981-жылы турмуш курдук. 4 уулду татыктуу тарбиялап, үйлөндүрүп жайладык. Неберелерибиздин кучагында бактылуу чоӊ ата, чоӊ эне болуп өмүр сүрүүдөбүз. Менин жашоодогу эӊ чоӊ ийгилигим акылдуу, сабырдуу, билимдүү жубайга туш болгонум. 38 жылдан бери чогуу жашап, чогуу иштеп, кайда барсак бирге жүрүп бир жан болуп калдык десем жаӊылышпайм.

Уулбү Каныбеова

“Келечек” балдардын чыгармачылык борбору мамлекеттик билим борбору болуп эсептелинет. СССР учурунда “Пионерлер үйү” аталган болсо, 1996-жылы “Келечек” деп аталып, 2008-жылдын сентябрь айынан баштап өз алдынча мекеме статусун алып, Ош шаардык мэриясына караштуу жалгыз чыгармачылык борбор. 42 мугалим эмгектенет. Алардын бири маданиятка эмгек сиӊирген ишмер, үчөө маданияттын мыкты кызматкери, ал эми он мугалим билим берүүнүн мыктылары. 3-17 жашка чейинки 1 400 бала тарбияланат.

-Жакыпбаева Аида, “Келечек” балдар чыгармачылык борборунун директору:

“ЮНЕСКОго клуб болуп катталганбыз”

-Мен  ушул жылдын июнь айынан баштап директорлук кызматта болсом, 9 жыл окуу бөлүмүнүн башчысы кызматында иштедим. Ош шаарындагы 52 мектептин окуучуларынын баары бизге келип окушат. Биздин борбордон бүтүп, бүгүн кайра эле өзүбүз менен кесиптеш болуп иштеп жаткан, шаарга таанымал, комузчу, ырчы, бийчилерибиз арбын.

Акыркы учурларда аябай көп ийгиликтерге жетиштик. Мисалы, шаар боюнча биринчи Сулайман Тообуз ЮНЕСКОго кирген. А биз экинчиден болуп, 2015-жылы кандидат болсок, 2016-жылы шаардагы жалгыз биз ЮНЕСКОго клуб болуп катталганбыз. Бул биздин башкалардан артыкчылыгыбыз.

Бизде жалпы 17 ийрим бар. Алардын баары акысыз. Бирок, баарыбыз билгендей айлык акы төмөн болгондуктан, ар бир ийримдеги балдардын ата-энелери менен чогуу келишим түзүп, белгилүү бир суммада акча чогултуп, кайра өздөрү ийрим өткөн каананы оӊдоп түзөө иштерин жүргүзөбүз. Ушул учурда гана акысы алынат. 

Биз шаардагы мектептен тышкаркы билим борборубуз. Бардык иш чараларга катышабыз. Бул дагы өз убагында, жетиштүү тарбия берилип жаткандыгынын белгиси.  Себеби шаардагы чоӊ-чоӊ иш-чараларга катышуу үчүн окуу процесси жакшы болуп, сабактар кечиктирилбөөсү кажет. Ошондо гана жыйынтык болот эмеспи. Мекемебиздин ишин дагы алдыга жылдыруу максатында 3 жылдан бери салтка айланып калгандай балдардын ата-энелерине кварталына бир жолу отчеттук концерт уюштурабыз.  Ошол жерден ар бир ата-эне өзүнүн балдарынын талантына күбө боло алат. Ал эми жалпы элге жылды жыйынтыктоочу иш чарабыз катары Ош улуттук драма театрында 2 күн 3-4 сааттык концерт коебуз. Акыркы учурда биздин чыгармачылык борбордун ийгиликтери арбын.

Элдин чыгармачылыкка болгон кызыгуусу күчөп, ата-энелер балдарын ар түрдүү ийримдерге алып барып жатат. Замандын талабына ылайык чыгармачылык борбордогу ийримдердин саны өсүүдө. Мисалга аталган чыгармачылык борбордо быйылкы жылдын эсебинен

- Гүл өстүрүү

- Авиамодель

- Лепка сыяктуу ийримдер жаӊыдан ачылып, кызыккан окуучулар арбын.

Жылдагыдан өзгөчө болуп быйыл бизде июнь айында жетим, жарым жетим жана аз камсыз болгон үй-бүлөлөрдүн балдары үчүн 50 балага ылайыкташкан 10 күндүк лагерь уюштурдук. Лагердин аягында балдардын ушунчалык ачылганын байкадык.

 ШахматтобунунжетекчисиАшировЖусуп:

“Шахматойжүгүртүүнүөстүрөт”

-Бул жерде иштегениме 3-4 жыл болуп калды. Жети жаштан жогорку балдар келип үйрөнүшөт. Шахмат баланын логикалык ой жүгүртүүсүн өстүрөт. Өзүӊөр көруп тургандай ар бир группада толуп окушат. Азыркы убакта менде 45 окуучу бар. Оюндун өзүнүн методу, теориясы бар ошого карап, жүрүү жолдорун, фигуранын аталышын, кыскасы бардык ыкманы үйрөтөбүз. Атайын китептерибиз, көрсөтмө куралдар бар ошолорду окушат. Yй тапшырмаларын беребиз. Жумасына 3 жолу келип, окушат. Бул окуу бир-эки ай деп чектелбейт, бир жыл деле окуй берсе болот. Окуучуларым ийгиликтерди багындырып келатышат, шаар ичинде болгон турнирлерге  катышып, байгелүү орундарды алып чемпион болгон уул-кыздарыбыз бар. Мен сыймыктанам.

Балдар чыгармачылык тобундагы ийримдер:

- Англис-тили (башталгыч жана улантуучу курстар менен иштөө)

- Информатика (өздөштүрүү, электрондук почта менен иштөө, интернет,башталгыч жана улантуучу курстар менен иштөө )

- Комуз ( жекече, дуэт жана ансамбль менен иштөө)

- “Заманбап” бий тобу

- “Таэлия” бий тобу

- “Виват” бий тобу

- “Арууке” бий тобу

- “Нур” бий тобу

- “Роза” бий тобу

- Кол өнөрчүлүк (сайма саюу, улуттук буюмдарды жасоо, токуу ж.б.)

- Куурчак театры (балдар чыгармаларын жана жомоктордон каармандар менен иштөө)

- Драма театры (алып баруучулукка даярдоо, монологдор, акындардын поэзиясын окуу)

- Вокал, эстрада ( мекен, табият, ата-эне жана патриоттук темадагы ырларды үйрөтүү)

- Каратэ-до (ден соолукту чыӊдоо)

- Авиамодель эркек балдар үчүн

- Гүл өстүрүү

- Шахмат

- Мектепке даярдоо, башталгыч билим берүү

- Сүрөт

- Лепка

 Умарова Макарам, костюмер:

 -Негизи иш убактысы саат 10:00дөн баштап, 17:00гө чейин. Концерт болгон учурларда түнгө чейин калган учурлар болот. Дем алыш күндөрү костюмдар керек болсо алып берем.

Бурулай Камчы кызы

Мурдагы президент  Алмазбек Атамбаевдин камакка алынышы Кыргызстандын соӊку жылдарындагы гана эмес, жалпы эле чейрек кылымдан ашуун убакыттан берки  эгемендик доорундагы коомдук-саясий турмушубуздун урунттуу окуясы, мурда болуп көрбөгөндөй жаӊы бурулушу катары карап-багылаары шексиз.

Муну азыр  көптөгөн талдоочулар тири укмуштай жегич-коррупционер жетекчилердин, байлыкка эптеп жетүү үчүн бардык кылмыштарга барууга даяр туруп,  баарын сатуудан ныпым кайра кайтпагандардын өлкөсүнө айланып бараткан Кыргызстаныбыз жараткан жалгап жакшы жолго  бурула баштагандыгынын айкын белгиси катары  карап жатышканы бекеринен эмес . Кандай болгондо да, өлкөбүз өнүксүн десек, өзүбүз да өзгөрүшүбүз керектигин унутпайлы. Өнүгүүнүн диалектикасы дал ушуну талап кылаары белгилүү.

ОРДУНАН ЖЫЛБАГАН ЭЧ КИМ, ЭЧ НЕРСЕ ЖОК

Ооба, өзгөрүү жана ага жараша өнүгүүдө эч тыным жок. Кыргызстандагы саясий тилкедеги чоӊ-кичине кыймылдар, өзгөрүүлөр бир жарым жылдан бери мурдагы президент Атамбаевдин жана анын тарапкерлеринин жосунсуз кылык- жоруктарына жараша бааланып келгени ырас. Бирок.  муну аягына чыкты деп айтууга али алда канча эрте. Алдыда Атамбаевди мыйзамдын чегинде сот жоопкерчилигине тартуу иши турганы маалым. Бул бир кыйла убакытты талап кылуучу процесс экендигин айтып олтуруунун кажети жок. Мында кеп мурдагы президентке карата тагылып жаткан айыптоолордун  саны менен сапатында эле жатпагандыгын да эске алуу зарыл. Атамбаев азыркы учурда тергөө жана соттук териштирүү мыйзамсыз болуп жатат деген принципти кармануудан  кайта элек жана  кайтаарынан үмүт кылууга негиз бербей келүүдө.  Мыйзамды тааныбоо же мыйзам жоболорун билбей калуу мыйзамдык жоопкерчиликтен бошотпойт деген норма бар. Атамбаев аны эсепке алабы-албайбы, белгисиз. Ал буга чейин сот жоопкерчилигинен азыркы бийликке каршы элди көтөрүү жолу менен кутулуп кетүүдөн үмүттөнүп келгенин болжоого мүмкүн болсо, мындан арычы?  Атамбаев албетте Эл аралык сотко кайрылуудан да кайра тартпайт дегендерге ишенип туруу ашыкчалык кылбайт.Ага азыр убакытты кандай гана жолдор менен болсо да мүмкүн болушунча созуп олтуруудан өтөөр ынгайлуу жол калбагансып турганын болжоо кыйын эмес. Андыктан, биздин өлкөнүн бүгүнкү сот системасы Атамбаевдин ишин кароодо кылдан болсо да кыйкым издеп көрүүгө эч кандай  жол калтырбоого милдетүү. Сот системасы ошол аракеттери аркылуу гана Атамбаевдин тушунда ого бетер түшүп кеткен абийирин кайсыл бир даражада кайра тикелеп алганга мүмкүнчүлүгү бар экенин эстен чыгарбасак.  

«АК» ЖЕ «КӨК» ДЕБЕГЕН АКСАКАЛДАР, ИЧИМ ТАП ИНТЕЛЛИГЕНЦИЯ

«Акыркы кездерде Атамбаев эч кимди көзүнө илбей, өзүн кудай сезип, бийликти теӊине албай, мыйзамдуулукка ээ-жаа бербей, бийликти да тоготпой, өз билгенин жасап келди. Бир көчөнүн жиндиси болсо деле, айылдын аксакалдары тыйып койчу эле. Биздин  Кыргыз Республикасынын Баатырлары, «Манас» орденин алган атактуу адамдарыбыз, биздин интеллигенциябыз Атамбаев Кой-Ташта жатып алып, элибизди түндүк-түштүк кылып, экиге бөлүп жатканда, ныпым сөз айта албай коюшту. Биздин коркок, мажирөө интеллигенциябыз Акаев, Бакиев, Отунбаева, Атамбаевдин дооорунан бери страустай кумга баштарын катып, мындай терс көрүнүштөргө өз пикирлерин айтпай, мококтугун көрсөтүп келишет, Интеллигенциябыз тап душманынан да жаман болуп кетти. Мамлекеттин тагдыры кылдын учунда турган кезде, башын көтөргөн илим-билимдүүсү элге кайрылып үн катып, Атамбаевге окшогон журт бузарларды тыйып койгонго да жарашпады. Кыргыз эллине башы көрүнгөн бирөөсү  элдин арасынан суурулуп,» Алмаз Шаршенович, элди экиге бөлүп туура эмес иш кылып жатасыз! Элди бөлгөндү токтотуӊуз!» деп бет маӊдайынан оро-пара чыгып чындыкты айткан кашкөй бирөө чыга албады. Улутубуздагы эӊ жаман сапат, бул кайдыгерлик! Биздин элибиздин трагедиясы мына ушул жерде жатат. Атамбаев кайрадан бийликке келип калат дешип, ага сын айтып, сүйлөгөндөн коркушту» деп  баса белгиледи жакында  белгилүү публицист Бекен Назаралиев «Жаӊы ордо» гезитиндеги макаласында.  Аксакал-көксакалдарынан мындай ачык пикир чыкпагандыгы, алардын тымпыйып, унчукпаган пейил күткөнү Атамбаевди башынан бери эле шердентип-күүлөнтүп келгенин байкоо анча деле кыйынга турбайт. «Унчукпоо-макул болуунун белгиси» деп орустар туура айтышат.

БИЙЛИК ОППОНЕНТИ БИЛИНЕБИ?

Азыр бийликкке билек түрө сес көрсөтөөр күчкө ээ деп эсептелген оппозиция деле жоктой туюлганын жашырууга болбойт.Расмий бийлик менен  кырчылдаша  күрөшүүгө тийиш  болгон радикалдык күчтөрдүн катары биздин өлкөдөн да акырындап суюлуп жана четке сүрүлүп баштагансыйт.Ушунун өзү биздин өлкөдө да бийлик талашуунун белгилүү бир даража-деӊгээлдеги саясий маданияты калыптана баштаганынан кабар бергенсийт.

 Расмий бийликке карата оппоненттердин радикалдашуу градусу чындап келгенде дал ушул Атамбаевдин доорунда чыӊалганын айтпай кеткенге мүмкүн эмес.  Кызыгы, Атамбаевдин алгач премьер-министр, андан кийин президенттик мезгилинде да анын  башкы бийлик оппонентинин ролун Өмүрбек Текебаев ойногондугу  маалым. Алгачкы ажо Аскар Акаев төӊкөрүштүк толкундун айынан өлкөдөн качып чыкканда, ошол кездеги ЖК спикери катары убактылуу болсо да президенттин  милдетин аткарууга тийиш деп эсептелген Өмүрбек Текебаев Акаевдин артынан Москвага чейин учуп жетип, Акаевдин президенттик кызматтан  чегингени туурасындагы арызын алып келгендигине карабастан, президенттик пост Бакиевге тийип, Текебаевдин жогорку бийликке жетүү планы бырын-чырыны чыгып талкаланганына баары күбө өткөн. Президент болсом деген кыялдануусу  Өмүрбек Чиркешовичти 2010-жылкы бийлик төӊкөрүшүндө да ээ-жаа бербей ээлеп алганын болжоого мүмкүн.Бул ирет да президент болом дегендер өтө көп эле. Текебаев республиканы парламенттик башкаруу формасына формалдуу ганатейде өткөргөн Баш мыйзамды ошондой кырдаалда жазууга аргасыз болду.

Убактылуу Өкумөттүн ошол кездеги бир эсебине ылайык, президент болуунун Атамбаевден кийинки нөөмөтү Текебаевге тиймек.Ал нөөмөттү Атамбаев кантип бузганы жана ошол себептен Текебаевдин кантип камалганы азыр баарына белгилүү. Президенттик кызмат учурда Текебаевди кызыктырабы же кызыктырбай калдыбы, айтуу кыйын. Бирок, Атамбаевдин президенттик мезгилинде  азыр «сасий туткундар» деп аталып жүргөн саясатчылардын арабөк тагдырларындагы кээ бир кырларына Текебаев кошкон салымдар да аз эмес экендигин калыстык үчүн белгилеп кетүүгө туура келет.

ТИЛ АЗАБЫ: БАБАНОВ ЖАНА МАДУМАРОВ

Кызууланып алган айрым бир учурларда алды-артын ойлонуп-ойлонбой  сүйлөп алгандын азабын тарткандардан мурдагы президент Атамбаев жалгыз эмес.  Саясатта  көбүнчө тил безегендиги менен гана атагы таш жарып жүргөнсүгөн Адахан Мадумаровду  билбедик, бирок өткөнкү президенттик жарышта  талапкер Жээнбековдун башкы атаандашы Өмүрбек Бабавнов тилдин азабын куп тартып калганын баары билет.Тилде сөөк жок деп коет кыргызда, абайлап сүйлөө керектигин ар бир эле саясатчы эске тута жүргөнү эп. Мындай калыс эле эскертмелерге  Адахан Мадумаров деле кулак түрө жүргөнү  эч бир зыян алып келбейт. Ачуу тилдин  азабын тартуунун анча-мынча мисалын Адахан Кимсанбаевич тээ Акаевдик мезгилде эле көрүп баштаганын белгилөөгө болот.  Танаев шайлоолордун биринин алдындагы жашыруунжыйында: "Абайлагыла, эгерде дакен короздой болгон Мадумаровду бийликке өткөрүп жибере турган болсок, анда ал баарыбызды электр мамысына…  аялуу бир жерибизден асып чыгат!" деп күйпөлөктөнө айтып алганы бар. Андан бери канча заман алмашты, бирок Мадумаровдун расмий бийликке карата  чачыла турган ачуу заары күнү бүгүнкүдөй сакталып келаткансыйт. Бирок, бүгүнкү реалийлер улам жана ылдам өзгөрүүлөргө дуушар болуп жатканын байкоо да кыйын эмес. Кыргыз сясатынан  кырк эмчек салу, убадаларга кекиртегинен тойгузуу сыяктуу жапайы демократиянын жалпак ыкмалары  кетип бүтөйүн  деп калганын  эске ала жүрүү эч кимге ашыкчалык кылбайт.  Келерки парламенттик шайлоодо да  «Бүтүн Кыргызстан» партиясы лидеринин күйдүргү тилинин кесепетинен гана парламентке өтпөй калды» деген жаман сөзгө калбоосу керек.  Мадумаровдун азыркы парламентке да, президкетке да карата  айтып жүргөн ачуу сындарынын кесири бүткүл партияга тийбеши лаазым.

Абдираим  МАМЫТОВ.