Эки көзүнүн кареги жок төрөлгөн үч жаштагы Жолон бул жолку апта каарманыбыз. Кол менен ымдап, үн чыгарып өз оюн түшүндүрүүгө аракет кылган наристенин көзүнө дарыгерлер 18 жашка толгондон кийин операция жасоого болот дешкен. Апасы Гүлзада айым «батирде жашап, үй алмаштырган сайын жаңы үйгө көнө албай кыйналат» дейт. Жаш үй-бүлөнүн беш баласы бар. Жолон эң кичүүсү. Шаарда шарты жок батирде турган Жолондун апасы үйлүү болуу тилегин айтып редакциябызга кайрылган.

Гүлзада Рахманали кызы, апасы:

«Баламдын кареги жок экенин укканда дүйнөм тарый түштү»

- Турмушка чыгып, өз алдынча түтүн булатып жашап жатканыма быйыл 12 жыл болот. Беш балам бар, үч кыз, эки уул. Жолон кенжем, быйыл үчкө чыкты. Боюмда 5 айлык болгондон баштап ооруй баштадым. Дарыгерлерге кайрылсам «грипп болуп калыпсың» дешип, дары-дармек, уколдорду жазып беришкен. Бирок, кандай дарылар, кандай уколдор экенин азыр эстей албайм. Мурунку төрт баламды ден соолугу чың эле төрөп, чоңойтконум үчүнбү, кыжалат деле болбопмун. Жолонум төрөлгөндөн 10 күндөн кийин кайрадан ооруканага барсак кареги жок төрөлдү дешти дарыгерлер. Себебин ошол кош бойлуу кезимде ооруганым менен байланыштырышты. Бала курсактагы кезинде эненин саламаттыгына ар кандай вирустар терс таасирин тийгизет экен.

«Улам батир алмаштырган сайын көнө албай кыйналат»

-Эне үчүн баланын саламаттыгынан өткөн бакыт жок. Балаң ооруганда, кыйналганда Жаратканга «ушунун оорусун мага берчи, мен эле кыйналайынчы» деп жалбарып жибересиң. Баламдын кареги жок төрөлгөнүн укканда дүйнөм тарый түштү.  Жолондун көзү көрбөгөнү менен көкүрөгү көрөгөч. Баарын сезип, туюп турат. Атүгүл, башка үйгө барып калсак да билип, үйгө кеттик деп ыйлай баштайт. 10 жылдан бери батирден, батирге көчүп жүрөбүз. Жолон жаңы үйгө барганда көнө албай көп кыйналат. Бизге окшоп көзү менен көрбөгөндөн кийин жаңы жайга көнүшү татаал болот экен. Ошондон улам ден соолугунун мүмкүнчүлүгү чектелген жарандарга мамлекет үй берет экен дегенинен шаардык мэрияга арыз жазып кайрылганбыз. «300дөй адам арыз жазган, сиздерге кезек келгенде өзүбүз кабарлашабыз» деп узатышкан.  Бирок, жообу боло элек. Өзүбүздүн үйүбүз болсо көчүп-конуп баланы кыйнабайт элек деп өкүнүп кетем. /ч балам мектепке барат. Быйыл онлайн окутуу болгону үчүн үйдө бир менин телефонумду талашып окуп жатышат. Эки бөлмөлүүүйдө ижарада отурабыз. Шарттары начар.

«Жасалма көз салдырууга болот экен»

- Кыргызда бекеринен чечекейди сакта деп айтылбаптыр. Баламдын кыйналганын көрүп жүрөгүм эзилет. Дарыгерге кайрылсак «18 жашка толгондон кийин жасалма көз салууга болот» деп сүйүнтүштү. Жалгыз гана үмүтүм ошол. Баламдын пособиеси 4000 сом келет. Ден соолугунун мүмкүнчүлүгү чектелген баланы карап отурганым үчүн мага 4900 сом беришет. Күнүмдүк тиричиликтен ашпайт. Жолдошум такси кызматында айдоочу. Тапкан каражаты балдардын кийим – кече, тамак-ашынан ашпайт. Максатым - балам 18 жашка толгонго чейин операцияга кетчү каражатты топтоо.

«Эне үчүн чоң сыноо…»

- Дени сак баланы тарбиялап өстүрүү - оңой эмес болсо, ден соолугунун мүмкүнчүлүгү чектелген баланы кароо – чоң сыноо. Ооруса кошо ооруп, ыйласа кошо ыйлап, жанынан жарым карыш жыла албайсың. «Кайдан, жайдан керемет пайда болуп, баламдын көзү көрүп кетсе» деп да тиленесиң. Эне үчүн оор. Жолон үчкө чыкканы менен баса элек. Колунан кармап жетелесең баса берет. Өз алдынча басуудан коркот. Жыгылып калам дейби, тайсалдап калат. Эң чоң эжесине жакын, жыт алып калат деген ушул окшойт. Эшиктен кирип келсе тааныйт. Жат колго барып калса ыйлап, корко берет. Өзү жоош, көп деле ыйлап кыйнай бербейт. Бирок, бир адам сөзсүз карап туруу зарыл.

Көздүн кареги тууралуу…

 Көздүн кареги - кан тамыр чел кабыгынын алдыңкы бөлүгү болуп эсептелет да тегерек дискадан турат. Анын ортосунда жарыктын нурлары өтө турган тешик бар. Аны зрачок деп аташат. Анын диаметри 3-6 мм. келет. Көздүн карегинин эки кыры жана алдыңкы, арткы болуп эки жагы бар.

Каректин ички кыры бош келип зрачокту курчап жатат. Экинчи кыры кирпикче денечеге жабышып жатат. Каректин арткы жагы арткы камераны карап жатат да чечекейге тийип турат. Алдынкы жагы роговицадан алдынкы камера аркылуу бөлүнүп турат. Көздүн кареги андагы пигменттердин түрүнө жараша кара, күрөң, көк болуп ар түрдүү болот. Альбиностордун жана коендун карегинде пигмент жок болгондуктан алардын көзү кызыл келет. Себеби кан тамырлар көрүнүп турат. Зрачоктун айланасындагы каректин кырлары жумшак булчуң талчаларынан туруп, зрачокту кысуучу жана кеңейтүүчү булчуңдар болуп эки бөлүктөн турат. Алардын биринчиси тегерек булчуң талчаларынан тургандыктан жарыктын нурлары тийгенде жыйрылып, зрачокту кысат. Экинчи булчуңдар радиардык түрдө чачырап жайланышат да жыйрылганда зрачокту кеңейтет.

Пы. Сы: Жолондун тагдырына кайдыгер карабаган инсандар болсо апасынын телефон номери: 0778477557, 0707 315519

Бактыгүл Калдарбай кызы