Гонконг сасык тумоосу Ош шаарында катталдыбы?

Кыргызстанда Гонконг сасык тумоосу (A H3N2) катталды. Бул тууралуу Ооруларды алдын алуу жана мамлекеттик санитардык-эпидемиологиялык кɵзɵмɵл департаменти билдирди.Маалыматта канча киши ооруганы айтылган эмес, бирок алар Ош шаарында катталганы белгилʏʏ болду. Ал эми Бишкек шаарында эпидемиологиялык абал туруктуу экендиги белгиленген. Борбор калаадагы дарыгерлер парагрипп I-IV, бокавирус, РС вирусу, сезондук коронавирус, аденовирус жана метапневмовирусту катташууда. Дарыгерлер элди ден соолугуна кам кɵрʏʏгɵ жана гигиеналык эрежелерди сактоого чакырат. Ошондой эле ооруп калган учурда коомдук жайларга баруудан, балдарды бала бакча же мектепте жиберʏʏдɵн баш тартуу керектигин эскертет.

Гонконг сасык тумоосу тез ɵрчʏйт

 Анын очогу биринчи жолу 1960-жылдардын аягында Гонконг шаарында катталган. Ɵтɵ тез таралуу жɵндɵмдʏʏлʏгʏ менен мʏнɵздɵлгɵн вирус бир миллиондон тɵрт миллионго чейин адамдын ɵмʏрʏн алган пандемияга себеп болгон.

Жарым кылым мурда планетаны эки толкун менен каптаган оорунун негизги белгилери жана коркунучтары:

А (H3N2) бул оорунун классикалык белгилери менен кездешет, алар кадимки грипп вирусунан келип чыккан мʏнɵздʏʏ симптомдордон айырмаланбайт. Алардын арасында:

-дене ооруу;

-жалпы алсыздык жана уйкучулук;

-баш оору жана баш айлануу;

-булчуң оорусу;

-жогорку температура (кɵбʏнчɵ 39 градустан жогору);

-жʏрɵк айлануу жана диарея;

-оору, кɵз жашы жана ооруу;

-тамак оору жана кургак жɵтɵл.

Эреже катары, бул абал бейтапта ʏч-тɵрт кʏнгɵ чейин сакталып, андан кийин симптомдор акырындык менен басаңдайт. Бирок, дарылоо жок, олуттуу кыйынчылыктар, анын ичинде нерв, эндокриндик, дем алуу жана жʏрɵк-кан тамыр системасынын бузулушу мʏмкʏн.

Гонконг сасык тумоосу ɵзгɵчɵ эки жашка чейинки жаш балдарга жана улгайган адамдарга оор болот. Мындан тышкары, кош бойлуу аялдар, анын ичинде кан тамырлардын, жʏрɵктʏн жана дем алуу органдарынын ɵнɵкɵт оорулары менен ооругандар тобокелге кирет. Алгачкы этапта инфекция тʏйʏлдʏктʏн оорлоп кетишине жана кемтигине алып келиши мʏмкʏн. Адистер вакцинацияны оорунун алдын алуунун негизги чарасы деп аташат. Дарыгерлер негизги санитардык эрежелерди сактоону сунушташат: коомдук жайларга баргандан кийин жана тамактанардын алдында колду жакшылап жууп, таза абада сейилдɵɵ жана бɵлмɵлɵрдʏ тез-тез желдетип туруу зарыл.

Бул А H3N2 штаммынан келип чыккан оорунун биринчи очогу 1968-жылы июлда Гонконгдо (ал кезде Улуу Британиянын аймагы болгон) катталган. Вирус 1957-жылы 2 миллионго жакын адамдын ɵмʏрʏн алган Азия тумоосу деп аталган пандемияга себеп болгон H2N2 штаммынан келип чыккан деп болжолдонууда. 10 жылдан кийин вирус мутацияга кабылып, натыйжада антигендик жылыш болуп, натыйжада жаңы Н3 антигени пайда болгон. Вирус ɵтɵ жугуштуу болуп, бул анын бʏткʏл дʏйнɵгɵ тез жайылышына алып келген. Ошентип, 1968-жылы июлда ачылгандан кийин эки жуманын ичинде эле Гонконгдо оорунун 500 миңге жакын учуру катталган (калктын болжол менен 15%ы ооруп калган), андан кийин вирус Тʏштʏк-Чыгыш Азия боюнча масштабдуу жайылган. Бир нече ай ɵткɵндɵн кийин «Гонконг тумоосу» Америка Кошмо Штаттарына жетип, аны Вьетнамдан кайтып келген америкалык жоокерлер ɵздɵрʏ менен кошо алып келишкен.

1968-жылдын аягында вирус Улуу Британияга жана Батыш жана Чыгыш Европа ɵлкɵлɵрʏнɵ жетип, Австралияга, Африканын бир бɵлʏгʏнɵ, Борбордук жана Тʏштʏк Американын мамлекеттерине да таасирин тийгизген. Пандемия эки толкунда болуп, экинчиси биринчисине караганда кɵбʏрɵɵк ɵлʏмгɵ алып келген. Бул оору ар кандай ɵлкɵлɵрдɵ жана калктын ар кандай топторунда ар кандай даражада диффузиялык мʏнɵзгɵ ээ болгон. Мисалы, Америка Кошмо Штаттарында инфекциянын жайылышы коркунучтуу болуп, дээрлик 34 миң адам каза болсо, ал эми Японияда бул оору аз гана адамдарга таасир эткен.

Гонконг сасык тумоосунан каза болгондордун кɵрсɵткʏчʏ салыштырмалуу тɵмɵн болгон — оорулардын жалпы санынын 0,5% дан аз, бирок дʏйнɵ жʏзʏ боюнча каза болгондордун жалпы саны 1-4 миллион адамды тʏзɵт. Ɵлʏмдʏн эң жогорку кɵрсɵткʏчʏ ымыркайлар жана карылар арасында катталган. Вируска каршы вакцина иштелип чыкканы менен ал кɵптɵгɵн ɵлкɵлɵрдɵ пандемия туу чокусуна жеткенден кийин гана жеткиликтʏʏ болгон.